درباره ما

روان‌درمانی روان‌پویشی چیست و چه تفاوتی با روانکاوی دارد؟


روان‌درمانی روان‌پویشی (Psychodynamic Psychotherapy) شیوه‌ای از روان‌درمانی است که بر نظریۀ روانکاوی بنا شده است. روان‌درمانی پویشی از اصول نظری روانکاوی بهره می‌گیرد تا چارچوبی منسجم برای فهم و فرمول‌بندی فرآیند درمانی فراهم نماید. فرمول‌بندی‌های روان پویشی شخصیت و رفتار شامل سه جزء محوری است: نخست، جبر روانی، که معتقد است افکار، احساسات، و رفتار افراد هرگز تصادفی نیست، بلکه در عوض حاصل وقایع ذهنی و محیطی خاصی است؛ دوم، ناهشیاری پویشی، به این معنی که افکار، احساسات، و رفتار افراد تحت تاثیر وقایع ذهنی قرار دارد که نسبت به آن آگاهی کاملی وجود ندارد؛ و سوم؛ چشم انداز تحولی، که بر اساس آن تجارب اَوان زندگی نقش مهمی در شکل‌گیری خصایص شخصیتی بازی می‌کنند.  به عبارتی هرچند در طول تاریخ با طیف گسترده‌ای از درمان‌های روان پویشی روبرو بوده ایم اما تمامی آن‌ها داری فصل مشترک‌های مشخصی بوده‌اند. گابارد (2010) هفت مولفۀ نظری درمان‌های روان‌پویشی را چنین طرح می‌کند:

1. بیشتر حیات ذهنی ناهشیار است.
2. تجارب کودکی به همراه عوامل وراثتی شکل دهندۀ فرد بزرگسال هستند.
3. نشانه ها و رفتارها، کارکردهای متعددی دارند و توسط نیروهای پیچیده و اغلب ناهشیار تعیین می شوند.
4. انتقال (transference) بیمار به درمانگر یک منبع اصلی درک بیمار است.
5. انتقال متقابل (countertransference) درمانگر درک ارزشمندی از بیماری که آن را القاء کرده است به دست می دهد.
6. مقاومت (resistance) بیمار در برابر فرآیند درمان یک کانون عمدۀ درمان است.
7. هدف، یاری رساندن به بیمار جهت دستیابی به اصالت (authenticity) و بی‌همتایی (uniqueness) است.

تفاوت اصلی روان‌درمانی پویشی با روانکاوی این است که روان‌درمانی پویشی فشردگی زمانی روانکاوی را ندارد و تعداد جلسات هفتگی در روان‌درمانی پویشی کمتر از روانکاوی است، اکثراً هفته‌ای یکبار؛ ولی همچون روانکاوی تواتر جلسات هفتگی بر اساس توافق می‌توانند تنظیم شود. تفاوت دیگر این است که در روان‌درمانی پویشی بیمار بر دیوان (couch) دراز نمی‌کشد، بلکه معمولاً مقابل روان‌درمانگر می‌نشیند و روان‌درمانگر را میبیند.
روان‌درمانی پویشی همچون روانکاوی، بر افزایش خودشناسی و حصول بینش عمیق نسبت به مشکلات و تعارض‌های هیجانی که زیربنای مشکلات کنونی بیمار می‌باشد، تمرکز می‌یابد. معمولاً مراجع به کمک روان‌درمانگر پویشی افکار و احساسات ناهشیار خود را کندوکاو می‌کند. روان‌درمانگر پویشی توجه مراجع را به چگونگی ارتباطش در جلسه با درمانگر جلب می‌کند و آن را نمونه‌ای از ارتباطات بیمار در دنیای بیرون در نظر می‌گیرد، تا به تعارض های هیجانی زیرینِ آن دست یابد. روان‌درمانگر پویشی همچنین با دفاع‌هایی که آگاهی هیجانی بیمار را مسدود نموده و نمی‌گذارند بیمار احساساتش را تجربه کند، رویارو می‌شود. روان‌درمانگر پویشی به مسائل مرتبط با حس خود و عزت‌نفس نیز می‌پردازد.  روان‌درمانگر پویشی و بیمار بر تجربۀ درونی بیمار در زندگی روزمره متمرکز می‌شوند. همچنین بررسی می‌کنند چطور تجربۀ درونی بیمار از رویدادها و روابط مهم و معنادار گذشته، مجدداً در بافت رابطۀ درمانی ظاهر می‌شوند.
لازم است بدانید پژوهش‌های متعدد از اثربخشی روان‌درمانی پویشی برای گسترۀ وسیعی از مشکلات هیجانی و روان‌شناختی به عنوان درمان اصلی یا بخشی از یک درمان تلفیقی، بارها حمایت کرده‌اند (برای نمونه رجوع کنید به لازار (2010)؛ و یا شدلر (2010)؛ و یا سامرز و باربر (2009)). روان‌درمانی پویشی برای تمام سنین مختلف و تشخیص‌های متعدد به کار گرفته می‌شود؛ و افراد به صورت معناداری بیشتر کاندید دریافت درمان روان‌پویشی می‌شوند تا روانکاوی. یک روان‌درمانگر باکفایت طی ارزیابی دقیقی که در قدم اول از بیمار به عمل می‌آورد تشخیص می‌دهد آیا او کاندیدای مناسبی برای درمان روان‌پویشی می‌باشد یا خیر؟

کارشناس پاسخگو: نوشین مجلسی

References:

-Gabbard, G. (2010). Long-Term Psychodynamic Psychoterapy: A Basic Text, 2nd Edition. American Psychiatric Publishing.
-Lazar, S. (2010). Psychotherapy is Worth It; A Comprehensive Review of Cost Effectiveness, American Psychiatric Publishing.
-Shedler, J. (2010). The Efficacy of Psychodynamic Psychotherapy, American Psychologist, 65, 98-109.
-Summers, R., Barber, J. (2009). Psychodynamic Psychotherapy: A Guide to Evidence Based Practice. The Guilford Press.